Testosteron

Dit bloedonderzoek meet de hoeveelheid testosteron in het bloed.

Testosteron is het mannelijke geslachtshormoon dat bij mannen voornamelijk in de zaadballen wordt gemaakt. Het stimuleert de ontwikkeling van mannelijke geslachtskenmerken zoals de lage stem, de groei van de penis, lichaamsbeharing en spierontwikkeling. Het stimuleert ook de zin in seks en zorgt voor stevige botten.

Testosteron wordt ook gemaakt in de bijnieren (bij zowel mannen als vrouwen) en in kleine hoeveelheden in de eierstokken (bij vrouwen). 

Testosteron regelt veel meer dan de zin in seks

Mannen kunnen zelf veel doen om hun testosteronpijl op te krikken. Testosteron houdt een mannenlichaam lang gezond. Het hormoon heeft namelijk veel te maken met het geheugen, botontkalking, de gemoedstoestand en hart- en vaatziekten.

Oudere mannen met een laag testosterongehalte hebben een hogere kans om te overlijden. Hoewel het nog niet hard bewezen is, wijzen onderzoeken er op dat oudere mannen met een relatief hoog testosteronpijl meer energie hebben en minder vatbaar zijn voor ouderdomsziekten.

Verschillende problemen

De productie van testosteron neemt langzaam af bij het ouder worden. Doordat testosteron overal in het mannenlichaam aan het werk is, betekent dit dat een tekort aan het hormoon ook voor verschillende problemen kan zorgen.

Van geheugen tot botten

In het bloed van een gezonde man schommelt de concentratie testosteron dagelijks tussen de 11 en 30 nanomol per liter. Vanaf het 40ste levensjaar kunnen mannen merken dat hun spierkracht en spiermassa iets afnemen. Dat gaat heel geleidelijk. Het kortetermijngeheugen zal langzaam maar zeker iets minder goed gaan functioneren en op latere leeftijd neemt de zin in seks wat af. Ook kunnen problemen met slapen ontstaan. Er is een verband tussen laag testosteron en botontkalking (osteoporose), maar het is nog onduidelijk of een laag testosteronniveau botontkalking veroorzaakt of dat het juist een gevolg daarvan is.

Metabool syndroom

Een laag testosterongehalte wordt ook vaak gezien in combinatie met het zogeheten metabool syndroom. Dat syndroom is een combinatie van factoren die kunnen leiden tot hart- en vaatziekten. Het gaat om hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte, een ongunstige bloedsuikerspiegel, aderverkalking en (extreem) overgewicht. Ook hier is niet duidelijk of een laag testosteronniveau dit alles veroorzaakt of dat het juist een gevolg is. De echte boosdoener is mogelijk het vet dat rond organen ligt opgeslagen.

Orgaanvet

Uit een groeiend aantal onderzoeken blijkt dat diep in de buik liggend vet de bloedsuikerspiegel en de cholesterolwaarden negatief beïnvloeden. Diepliggend buikvet of orgaanvet zet testosteron om in het vrouwelijk hormoon oestrogeen, dat vetopslag nog eens bevordert. Terwijl de vetmassa toeneemt en de spiermassa afbrokkelt, wordt het lichaam minder gevoelig voor insuline en neemt de kans op diabetes type 2 toe. De meeste mannen kunnen dit proces terugdringen of zelfs ten goede keren. Ze kunnen hun testosteronproductie weer opkrikken door hun leefstijl te veranderen.

Penopauze

Bij vrouwen die in de overgang komen, verandert de hormoonspiegel relatief snel. Deze menopauze kent niet echt een mannelijke tegenhanger. Bij mannen wordt wel eens van een penopauze of andropauze gesproken, als de testosteronspiegel in het bloed niet meer boven de 12 nanomol per liter komt. Een tekort komt voor bij bijna 1 op de 10 mannen in de leeftijd tussen 40 en 79. Allerlei klachten kunnen ontstaan, die echter niet altijd worden opgemerkt of in verband worden gebracht met laag testosteron. De belangrijkste klachten zijn afname van het libido, depressieve gevoelens en botontkalking.

 

Terug naar overzicht