ENA screening

ENA screening: Extraheerbaar Nucleair Antigeen antibodies, fluorescerende antinucleaire antibody test, FAN, antilichamen tegen extraheerbaar nucleair antigeen, (EIA) serum
 
Bestaande uit:
        - CENP-B (centromeren)  
        - ds-DNA  
        - histonen  
        - Jo-1  
        - ribosomaal P-proteine  
        - nRNP/Sm  
        - Scl-70  
        - Sm  
        - SS-A (Ro)  
        - SS-B (La)


De test meet antistoffen tegen nucleaire antigenen. Dat zijn antistoffen die gericht zijn tegen kernen (nucleus) van de eigen lichaamscellen. Met behulp van de ENA-test kan worden onderzocht of het lichaam antistoffen aanmaakt tegen zich zichzelf.

Het afweersysteem produceert deze zogenaamde autoantistoffen (auto betekent zelf) als het geen onderscheid maakt tussen eigen cellen en lichaamsvreemde cellen. Aanmaak van autoantilichamen kan leiden tot auto-immuunziekten. Deze ziekten gaan meestal gepaard met ontstekingen en alles wat daarbij hoort, koorts, pijn en vermoeidheid.

Voorbeelden van deze nucleaire antistoffen zijn anti-nRNP, anti-Sm, anti-SSA/Ro, anti SSB/La, Scl-70 Jo-1 en anti-CEN-P.

De verschillende antistoffen kunnen worden aangetroffen bij auto-immuunziekten als SLE (systemische lupus erythematosus), Sjögrensyndroom, MCTD (mixed connective-tissue disease), CREST-syndroom, polymyositis of dermatomyositis. Het voorkomen van de verschillende typen antistoffen verschilt per aandoening.

Een positieve uitslag betekent dat er autoantistoffen zijn aangetoond. Dat kan wijzen op een auto-immuunziekte, maar niet noodzakelijk. Vooral bij oudere mensen kan het voorkomen dat er autoantistoffen worden aangetoond, zonder dat er sprake is van een auto-immuunziekte. Bij gezonde ouderen (>65 jaar) kan het percentage fout-positieven wel oplopen tot bijna 40%.
Ook het gebruik van sommige medicijnen kan leiden tot de aanmaak van autoantilichamen terwijl er geen sprake is van een auto-immuunziekte.

Een negatieve uitslag (geen antistoffen aangetoond) maakt een aantal auto-immuunziekten onwaarschijnlijk. Maar het komt voor (ongeveer in 5 % van de gevallen) dat iemand wel een auto-immuunziekte heeft, maar geen autoantistoffen aanmaakt. Gezien het wisselende karakter van bijvoorbeeld SLE kan het geen kwaad om bij verdenking de test later te herhalen.
Terug naar overzicht